જો ભારતમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવની વાત કરીએ તો હાલમાં આ દર લિટરે 100 રૂપિયાની આસપાસ છે. છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી તેલના ભાવમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી. પરંતુ હવે એમ લાગે છે કે દેશમાં પેટ્રોલ- ડીઝલના ભાવ લિટરે 150 રૂપિયા થઇ શકે છે !

હાલમાં છેલ્લા કેટલાક વખતથી પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાલમાં કોઇ ફેરફાર થયો નથી. એમ મનાય છે કે દેશના અલગ-અલગ રાજ્યોમાં યોજાનારી વિધાનસભાની ચૂંટણીઓને કારણે ભાવમાં કશો ફેરફાર થયા નથી. પરંતુ એક સમાચાર મુજબ રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ વચ્ચે પોતાની અર્થવ્યવસ્થાને પશ્ચિમી દેશોના પ્રતિબંધોથી બચાવવા માટે રશિયાએ સસ્તા ભાવે ક્રૂડ ઓઈલ વેચવાનો રસ્તો શોધી કાઢ્યો હતો. તેનાથી ભારત અને ચીન જેવા કાચા તેલના મોટા ઉપભોક્તા દેશોને ફાયદો થયો હતો, પરંતુ હવે આ સિસ્ટમ ટૂંક સમયમાં બંધ થઇ જાય એવા સંકેત મળી રહ્યા છે. આ જ કારણ છે કે પશ્ચિમી દેશો રશિયાથી આવતા ક્રૂડ ઓઈલના ભાવને સીમિત કરવાનું વિચારી રહ્યા છે. હવે જોવાનું એ રહેશે કે શું તેની અસર ભારત પર પણ પડશે અને શું ભારતમાં પેટ્રોલના ભાવ વધશે?

યુરોપિયન યુનિયનના દેશોએ રશિયન ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત બેરલે 65 થી 70 ડોલર નક્કી કરવાનો નિર્ણય મનોમન કરી લીધો છે. આ કિંમત રશિયામાં ક્રૂડ ઓઈલના ઉત્પાદનની કિંમત કરતાં પણ વધુ છે. આટલી ઉંચી પ્રાઈસ કેપ લાદવાથી રશિયાના ક્રૂડ ઓઈલના કારોબારને નુકસાન થવાની સંભાવના છે, પરંતુ રશિયા હાલમાં જંગી ડિસ્કાઉન્ટમાં ક્રૂડ ઓઈલનું વેચાણ કરી રહ્યું છે, તેથી શક્ય છે કે આ પગલાની વધુ અસર ન થાય.

મળતા અહેવાલો અનુસાર G7 દેશો પહેલા રશિયન ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત લિટરે 65-70 ડોલરની મર્યાદામાં નક્કી કરી શકે છે. જ્યારે ઘણા યુરોપિયન યુનિયનનાદેશો માને છે કે આ કિંમત રશિયાએ યુક્રેન પર આક્રમણ કર્યું તે પહેલાની સરેરાશ કિંમતની બરાબર છે. પરંતુ એ કિંમત હાલની પરિસ્થિતિઓ જોતાં ઘણી વધારે છે. આ સંદર્ભે બુધવારે યુરોપિયન યુનિયનના રાજદૂતોની બેઠક યોજાઈ હતી. રશિયન તેલ પર ભાવ મર્યાદા મુકવાનું કારણ શું છે? વિચારવા જેવી વાત એ છે કે રશિયન તેલ પર આ કેપિંગની શું જરૂર હતી? વાસ્તવમાં, પશ્ચિમી દેશો વિશ્વમાં તેલની કિંમતોને મર્યાદિત કરવા સાથે સાથે રશિયાની આવકને પણ મર્યાદિત કરવા માંગે છે, જેથી રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધમાં તેની શક્તિને ઓછી કરી શકાય. પરંતુ ભારત અને ચીન જેવા મોટા ઉપભોક્તા દેશો દ્વારા ખરીદી કરવાને કારણે રશિયા આ બાબતે બહુ ચિંતિત હોય તેવું લાગતું નથી કારણ કે તે પહેલાથી જ તેમને સસ્તા ભાવે તેલ વેચી રહ્યું છે.

જો કે, પ્રાઇસ કેપ લાગુ થયા પછી, જો કંપનીઓ આના કરતાં ઓછી કિંમતે ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદે છે, તો તેમને શિપિંગ, વીમો અને નાણાકીય સહાય આપવામાં આવશે નહીં. તેનાથી ઘણી વધુ સુવિધાઓ વંચિત થશે અને ક્રૂડ ઓઈલના કારોબારમાં જોખમ વધશે.

યુક્રેન યુદ્ધ બાદથી ભારત રશિયા પાસેથી મોટા પ્રમાણમાં તેલ ખરીદી રહ્યું છે. તેમને આ તેલ ભારે ડિસ્કાઉન્ટમાં મળી રહ્યું છે. તેથી, પશ્ચિમી દેશોના મજબૂત મિજાજ છતાં બંને દેશો વચ્ચે તેલનો વેપાર ચાલુ રહે છે. આવી સ્થિતિમાં, એવું માનવામાં આવે છે કે રશિયન તેલની કિંમતની મર્યાદા ભારત પર પણ અસર કરશે. જો કે, જો પ્રાઇસ કેપ 65 થી 70 ડોલરની વચ્ચે રહે છે, તો ભારત માટે પણ પરિસ્થિતિ સમાન હશે કારણ કે ભારત રશિયા પાસેથી સમાન કિંમતે ક્રૂડ ઓઇલ મેળવી રહ્યું છે.

ભારતમાં પેટ્રોલ-ડીઝલના ભાવ ટૂંક સમયમાં લિટરે 150 રૂપિયાને પાર કરશે?

અબ્દુલ કલામ નામ પડે એટલે જ સતત ઉત્સાહથી કશુંને કશું કામ કરવા માટે થનગનતા રહેતા ઓલિયા ગણાય એવા ભારતના મિસાઇલ મેન અને પાછળથી રાષ્ટ્રપતિ બનેલા કલામનો લાંબા વાળ સાથેનો ચહેરો નજરે પડી જાય. ખરેખર તો કલામ વિજ્ઞાની, પરંતુ પાછળથી વાજપાઇ સરકારમાં તેઓ રાષ્ટ્રપતિ પણ બન્યા. રાષ્ટ્રપતિ તરીકે તેમણે ફરજ ભલે બજાવી, પરંતુ તેમનો માનવીય ચહેરો સતત જોવા મળ્યો. અન્ય ખંધા રાજકારણીઓની સામે કલામનો માનવીય અભિગમ અને નૈતિક મૂલ્યોનું ખમીર તેમના ચહેરા પર જોવા મળતું હતું.

અબ્દુલ કલામ પહેલા માનવી હતા અને તેથી જ તેમના જીવનમાં નૈતિક મૂલ્યો સર્વોપરી જોવા મળતા હતા. તેઓ રાષ્ટ્રપતિ હતા અને મે 2006માં તેમણે પરિવારજનોને રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં બોલાવ્યા હતા. સ્વાભાવિક છે કે રાષ્ટ્રપતિ ભવન અને તેનો મુગલ ગાર્ડન જોવા માટે અનેક સહેલાણીઓ રાષ્ટ્રપતિ ભવનની મુલાકાત લેતા હોય છે. સામાન્ય પરિવાર માટે તો દિલ્હી પણ જોવાનું જીવનમાં નસીબ હોતું નથી, ત્યારે પરિવારની કોઇ વ્યક્તિ દિલ્હી રહેતું હોય, ત્યારે એ પરિવારના લોકોને એવી ઇચ્છા તો હોય જ કે દિલ્હી એક વખત તો જવું જોઇએ. રાષ્ટ્રપતિ કલામનો પરિવાર સામાન્ય જ છે. એ પરિવાર સાથે રહી શકાય અને પરિવારજનો દિલ્હી જોઇ શકે એ માટે કલામે પરિવારના લોકોને દિલ્હી આવવા માટે આમંત્રણ મોકલ્યું. એ સમયે કલામને જેમના પ્રતિ સૌથી વધુ પ્રેમ હતો, એવા મોટા ભાઇ એપીજે મુત્થૂ મરાઇકયારનો એક દીકરો દિલ્હીમાં જ હતો. પરંતુ તે કાકા કલામ સાથે રહેવાને બદલે મુનિરકામાં ભાડાના મકાનમાં રહેતો હતો ! આજના રાજકારણીઓના પરિવારજનો તો સરકારી બંગલામાં પડ્યાપાથર્યા રહેતા હોય છે, ત્યારે કલામ તો દેશના સર્વોચ્ચ પદે હતા, છતાં તેમનો ભત્રીજો ભાડાની રૂમમાં રહેતો હતો !

કલામે પરિવારને દિલ્હી જોવા આવવા આમંત્રણ આપ્યું એટલે બધા જ દિલ્હી જવા તૈયાર થઇ ગયા અને એક બે નહીં પણ 52 પરિવારજનો દિલ્હી પહોંચી ગયા. રાષ્ટ્રપતિભવનમાં તેમને રહેવા માટેની સુવિધા કરાઇ હતી. આઠ દિવસ સુધી તેઓ રહ્યા, એ દરમ્યાન દિલ્હી પણ જોયું અને અજમેર શરીફ પણ ગયા હતા. દિલ્હી સુધી જનારા અજમેર શરીફના દર્શન પણ કરી દુઆ કરે એ સમજી શકાય એમ છે. કલામના પરિવારમાં તો 52 લોકો હતા, તેથી એક બસ જ રાખવામાં આવી, જેથી તેઓ અજમેર શરીફ સારી રીતે જઇ શકે.

આઠ દિવસ રહ્યા બાદ પરિવાર તો તેમના વતન રામેશ્વર પહોંચી ગયો. એ સાથે જ અબ્દુલ કલામે પરિવારના રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં રહેવા તથા ખાવા પીવાનો ખર્ચ તથા અજમેર શરીફ જવા માટેની બસનું ભાડું મળીને સાડા ત્રણ લાખનો ખર્ચ પોતાના બેન્ક એકાઉન્ટમાંથી ચેક આપીને રાષ્ટ્રપતિભવનને જમા કરાવી દીધો હતો ! આજે તો સાંસદ નહીં રહ્યા બાદ પણ સરકારી આવાસ ખાલી નહીં કરતા કેટલાય સાંસદો છે, ત્યારે ભારતના રાજકારણમાં નૈતિક મૂલ્યોની તો આશા જ કઇ રીતે રાખી શકાય. અબ્દુલ કલામના અનેક પ્રસંગોને આપણે ટાંકીને તેમની વાહવાહ કરતા રહીએ છીએ, પરંતુ તેમના જેવા મૂલ્યો જીવનમાં ઉતારીએ તો આપણો ખરો રાષ્ટ્રપ્રેમ ઝળહળી ઉઠે.

Archive

ભારતમાં પેટ્રોલ-ડીઝલના ભાવ ટૂંક સમયમાં લિટરે 150 રૂપિયાને પાર કરશે?

ને અબ્દુલ કલામે એવું કર્યું કે રાષ્ટ્રપતિ ભવન જોતું રહી ગયું !